پنبه و ویژگی ها و کاربردها

پنبه و ویژگی و کاربرد آن

پنبه، گیاه بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است و بزرگترین تولید کنندگان پنبه در دنیا، هند، چین و آمریکا هستند.

پنبه، تشکیل‌شده از الیافی نرم و پف‌دار است که درون کپسولی به دور تخم‌های گیاه پنبه (پنبه دانه) می‌روید. این الیاف از سلولز تشکیل شده‌اند و به دلیل ویژگی پوشانندگی، می‌توانند تخم‌های گیاه را، از آسیب های احتمالی محافظت کنند. بدین ترتیب امکان حمل پنبه دانه ها به مناطق دور فراهم شده و  به گسترش گیاه کمک می شود.

این گیاه به واسطه این که یک محصول اقتصادی استراتژیک و بسیار مهم و پرکاربرد است ، به طلای سفید معروف است.

انواع الیاف پنبه :

الیاف پنبه بر اساس طول آنها به ۳ قسمت تقسیم می‌شوند :

• لینت (Lint) که گرانترین نوع می‌باشد.
• لینتر(Linter) با طولی متوسط.
• لینیت (Linit) که جهت تولید الیاف بازیافتی و تولید پتو و بالش استفاده می‌شود.

کاربرد های پنبه :

• یکی از کاربردهای پنبه در صنعت نساجی است. مثلا تولید پارچه‌های پنبه که برای تهیه تی شرت و شلوار های جین و سایر محصولات مشابه کاربرد دارد.

در تولید موارد زیر نیز از می توان از پنبه استفاده کرد :

• جوراب، لباس زیر، لباس کودک
• محصولات بهداشتی و دستمال کاغذی
• انواع حوله‌ها و پتو ها
• پارچه‌های مخملی
• کالای خواب
• نخ مورد استفاده در قلاب‌بافی و بافندگی
• تار و پود مورد استفاده در صنعت فرش
• باند و گاز استریل پانسمان

علاوه بر آنها می‌توان برخی دیگر از الیاف را با پنبه مخلوط کرد و به این ترتیب خواص مورد نیاز دیگری به منسوج اضافه نمود.

به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• مخلوط پنبه با ابریشم مصنوعی.
• مخلوط پنبه با الیاف مصنوعی همچون پلی استر.
• مخلوط پنبه‌ با کش و تولید پارچه‌های کشباف.

سایر کاربرد های پنبه :

• در تورهای ماهی‌گیری
• در مواد منفجره (نیترو سلولز)
• در تولید کاغذ و صحافی
• از پنبه‌دانه باقی‌مانده نیز می‌توان در تولید روغن استفاده کرد.

مزایای پارچه های پنبه ای :

ار پارچه های پنبه برای تولید البسه پنبه مثل تیشرت و … استفاده می شود.

تنفس پوست :  پارچه های پنبه ای،  به دلیل قدرت جذب رطوبت(الیاف پنبه تا ۲۷ درصد از وزن خود می توانند آب نگه دارند)، از یک عرق  بدن را  به خوبی جذب کرده  و از طرف دیگر آن را آزاد می کنند. بدین ترتیب تنفس پوست راحت تر انجام شده و از رشد باکتری ها و قارچ ها جلوگیری می شود.

به همین دلیل برای استفاده در لباس های ورزشی ورزشکاران، لباس زیر و لباس خواب بسیار مناسب هستند.

سبک، نرم و راحت : ارمغان سبکی، نرمی و انعطاف پذیری پارچه های پنبه ای، راحتی لباس های با جنس پنبه است.

امکان تبادل هوا : لباس های پنبه ای به دلیل امکان تبادل هوا،  بدن را در گرمای تابستان خنک و در سرمای زمستان گرم نگه میدارند.

عدم تحریک پوست :  بر خلاف پارچه هایی که از الیاف مصنوعی همچون نایلون، پلی استر، ریون، پلی اکریلیک و … تولید می شوند و به لحاظ ترکیبات شیمیایی شون در بدن حساسیت و عکس العمل ایجاد می کنند، پنبه به لحاظ طبیعی بودن کاملا با پوست بدن سازگار بوده و حساسیتی ایجاد نمی کند.

عدم چسبندگی : به دلیل این که پنبه بارهای الکتریکی را در خودش نگه نمی دارد، به بدن نمی چسبد.

نکته : در شستشوی لباس های از جنس پنبه باید حواستون باشد که پارچه های پنبه ای سریع پرز می گیرند. اما خوشبختانه، برخی شرکت ها دستمال های پرزگیر و رنگ گیری تولید کرده اند که در ماشینهای لباسشویی مورد استفاده قرار می گیرند و مانع از انتقال پرز به سایر لباس ها می شوند.

معایب پارچه پنبه‌ ای خالص

آسیب‌پذیری در مقابل کشش و ساییدگی :  لطافت و سبکی پارچه پنبه‌ای در کنار مزایایی که دارد باعث پایین آمدن مقاومت آن نیز می‌شود. شاید به همین دلیل است که لباس‌های تهیه شده از پنبه خالص دارای عمر کوتاهی هستند.

تغییر سایز پارچه پس از شستشو (آب رفتن)  : بهتر است قبل از دوختن این پارچه ابتدا آن را برای چند دقیقه در آب قرار دهیم تا از تغییر سایر لباس دوخته شده با آن جلوگیری کنیم.

انواع پارچه پنبه :

اپن : پارچه چنبه معمولی یا همان پارچه اپن ساده ترین پارچه از پنبه است.

سوپر : پارچه سوپر ، پارچه اپن شانه شده است. در روند شانه شدن ، ناخالصی ها و قسمت های کم کیفیت و بی کیفیت پنبه از آن جدا شده و الیافی کاملا یکدست و باکیفیت باقی می ماند. از پنبه سوپر برای تولید انواع البسه باکیفیتی مثل تی شرت های پنبه سوپر استفاده می شود.

پارچه های پنبه سوپر ویژگی های بسیار خوبی دارند که آنها را تبدیل به بهترین پارچه برای تولید تیشرت و سایر البسه پنبه می کند. از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• یکنواختی
• نرمی و لطافت بسیار خوب
• عدم آبرفت
• تنفس پذیری
• استحکام بالا
• مقاومت بیشتر در مقابل سایش
• عمر مفید طولانی
• و …

ادامه دارد …